Opublikowano: 30-04-2010
Nie bez powodu motyle uważane są za jedne z najpiękniejszych zwierząt, żyjących na kuli ziemskiej. Porównywane są często ze zwierzętami zamieszkującymi Wielką Rafę Koralową. Niezwykle kolorowe skrzydła oraz pokrywające ciało mikroskopijne łuski są ich charakterystyczną cechą. W naszym kraju sklasyfikowano do tej pory około 3 tys. gatunków. Niestety, na ich środowisko mają wpływ czynniki destrukcyjne, takie jak ciągłe zanieczyszczanie środowiska, zarastanie łąk krzewami czemu sprzyja zaprzestanie gospodarki na tych terenach, eutrofizacja, intensyfikacja rolnictwa, przesuszenie siedlisk i inne działania na ekosystemie, powodujące zachwianie równowagi. Dodatkowymi czynnikami ryzyka jest fragmentacja i izolacja populacji, brak świadomości społecznej i komunikacji pomiędzy władzami, a właścicielami ziemi oraz brak dobrej praktyki w prowadzeniu czynnej ochrony przyrody. W Polsce, póki co liczebność populacji motyli jest na dobrym poziomie, lecz spadek ich liczebności w krajach Unii Europejskiej zmusza do podjęcia poważnych działań zapobiegawczych. Jednym z nich jest tzw. motylowe rolnictwo, czyli połączenie rolnictwa z dopłatami, związanymi z ochroną przyrody w ramach Programu Rolnośrodowiskowego. Chodzi o wdrożenie zasad dobrego gospodarowania wynikających z przepisów prawnych oraz o spełnienie dodatkowych wymagań związanych z ochroną cennych siedlisk przyrodniczych. W zależności od ekologicznej klasyfikacji terenu, rodzaju ochrony i wielkości łąki zgłoszonej do Programu dopłaty wahają się w granicach 380-1390 złotych rocznie za hektar łąki. Udany przykład wdrożenia w praktyce motylowego rolnictwa wiąże się z projektem ekologicznym „Motylowe łąki" zrealizowanym przez Regionalne Centrum Ekologiczne REC. Projektem objęte zostały: Puszcza Kampinoska, Bagno Całowanie, Torfowiska Chełmskie i Torfowisko Sobowice. W jego ramach podwyższono jakości 520 ha siedlisk (m.in. koszono i odtwarzano łąki), przeszkolono ok. 90 doradców programów rolnośrodowiskowych w zakresie ochrony motyli oraz przeprowadzono szkolenie dla rolników zachęcające do skorzystania z pakietów rolnośrodowiskowych. Dzięki projektowi „Motylowe łąki" motyle we wschodniej Polsce unikną tragicznego losu wielu europejskich gatunków. Choć podstawowym celem projektu jest ochrona rzadkich motyli to będzie on miał znaczący dodatni wpływ na szereg innych gatunków chronionych poprzez zwiększanie powierzchni wilgotnych łąk półnaturalnych. Na wybranych do projektu obszarach występuje również szereg rzadkich i ginących w skali europejskiej gatunków ptaków, związanych z otwartymi terenami podmokłymi (m.in. derkacz, orlik krzykliwy, wodniczka itp.).