Projekt: Ścieżka dydaktyczna
Głos został oddany.
Projekt realizowany przez: SP Janów
Nazwa Ścieżka dydaktyczna
   Województwo: śląskie
   Powiat: częstochowski
   Gmina: Janów
   Miasto: Janów
Opis

Ścieżka dydaktyczna

 

Złoty Potok

 

dla klasy IV szkoły podstawowej

 

 

 

 

 

 

 

 

                           Opracowała :mgr Mariola Turowska-Moskalik

 

 

 

 

 

 

 

 

Spis treści

 

 

  1. Przedmowa .
  2. Opis trasy ścieżki dydaktycznej.
  3. Opis stanowisk.
  4. Ćwiczenia do poszczególnych stanowisk.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA

W ZŁOTYM POTOKU

PRZYRODA KL.IV

 

Opis trasy ścieżki

Numer i nazwa stanowiska

Trasa

Ważniejsze obiekty

1.   Pomnik przyrody

      „Aleja klonowa”

Przystanek PKS przy pałacu w Złotym Potoku. Udajemy się polną drogą ok. 100 m

w kierunku zachodnim

(w kierunku Siedlca Janowskiego).

Klony zwyczajne w wieku     od 90 do 130 lat. 

2.   Tablica informacyjna –

       park przypałacowy

Ze stanowiska pierwszego kierujemy się na wschód do bramy parku przypałacowego.

Tablica informacyjna

3.    Pasieka dydaktyczna

Udajemy się cały czas w kierunku wschodnim.

Po prawej stronie za zabudowaniami przypałacowymi znajduje się pasieka dydaktyczna.

Rodziny pszczele.

4.    Staw Irydion

Wracamy do głównej alejki parku , po prawej stronie widoczny staw Irydion.

Dolina rzeczna.

Działalność gospodarcza człowieka.

Świat zwierząt i roślin wodnych.

5.    Zbiorowiska łęgowe

Po lewej stronie roślinność łęgowa.

Sztuczna kaskada.

Charakterystyczna roślinność zbiorowisk łęgowych.

6.    Zabudowa pałacowa

Wędrujemy alejką w kierunku wschodnim do widocznych po lewej stronie dworku a po prawej pałacu .

Pałac Raczyńskich i

Dworek Krasińskich.

7.    Pomnik przyrody

        „Dziad”

Po zwiedzeniu zabudowań udajemy się ok. 40 m alejką w kierunku północno – wschodnim gdzie rośnie dąb.

Dąb szypułkowy

8.    Ogródek

        meteorologiczny

P o obserwacji drzewa idziemy ok.30 m na wschód tam po lewej stronie alejki umiejscowiony jest ogródek meteorologiczny.

Wiatromierz.

Deszczomierz.

Zmarzlinomierz.

Termometry.

Pluwiograf.

Heliograf.

 

 

 

 

 

 

OPIS STANOWISK

 

 

STANOWISKO 1.

 

„Aleja Klonowa”

Od pałacu w Potoku  Złotym w stronę Siedlca prowadzi aleja wysadzona klonami zwyczajnymi w wieku od 90 do 130 lat o obwodach pni od 170 do 355cm i wysokości

od 18 do 20 m. Aleja ta stanowi pomnik przyrody.

 

STANOWISKO 2.

 

Tablica informacyjna

Obszar na którym się znajdujemy to park przypałacowy o powierzchni 38,5 ha, urządzonym na przełomie XIX i XX wieku na zlecenie ówczesnego właściciela hrabiego Raczyńskiego przez Franciszka Szaniora, który projektował również park pod Jasną Górą w Częstochowie. Idąc tutaj po lewej stronie drogi mijaliśmy budynek wsparty na kolumnach – zamieszkały w przeszłości przez administrację dóbr- oraz okazały budynek z 1902 r – pełniący do II wojny światowej siedzibę urzędowania administracji- obecnie siedziba nadleśnictwa lasów państwowych w Złotym Potoku. Po prawej stronie mijaliśmy czworak dworski z XIX i zabudowania gospodarcze hrabiów Raczyńskich , dzisiaj stajnia „Wiking”. Przy drodze z Janowa do Złotego Potoku stoi figurka Chrystusa, postawiona w 1929 roku, w 25 rocznicę ślubu Karola i Stefanii Raczyńskich. Obszar parku ogrodzony jest cztero- kilometrowym murem. W obrębie parku nad Irydionem widać dawne zabudowania mieszkalne dla służby dworskiej z końca XIX w.

 

STANOWISKO 3.

 

Pasieka dydaktyczna.

Zajęcia na tym stanowisku po wcześniejszym skontaktowaniu się mogą być przeprowadzone przez pracowników ZPKWŚ w Złotym Potoku .

            Pierwsza wzmianka na temat pszczelarstwa na ziemiach polskich jest z roku 985.Miód wtedy pobierano z kłód i barci .

Pierwowzorem dzisiejszego ula była barć leśna (nierozbieralne kłody i koszki) ścinana i  przenoszona w pobliże domów (bartnictwo).Obecnie wszelkie zabiegi związane z hodowlą pszczół nazywamy pszczelarstwem, a hodowle prowadzi się w ulach rozbieralnych, tzw. ramowych, z wstawianymi ramkami do budowy plastrów.

Człowiek wykorzystuje wytwarzane przez pszczoły: miód, wosk, jad i mleczko pszczele.

Najbardziej znanym pszczelarzem w naszym regionie był Jan Dzierżon. Odkrył on istnienie w rodzinach pszczelich partenogenezy, czyli dzieworództwa pszczół.

 

STANOWISKO 4.

 

Staw Irydion.

Jesteśmy przy przepływowym, sztucznym zbiorniku wodnym na Wiercicy. Staw obejmuje  powierzchnię ok.2 ha. Jego powstanie powodowane jest spowolnionym  przepływem wody  przez kaskadę z urządzeniem piętrzącym pełniącym rolę mostu.

Irydion swoją nazwę zawdzięcza Zygmuntowi Krasińskiemu przebywającemu w Złotym Potoku w 1857 roku.

Strefa litoralna ,czyli najpłytsza strefa przybrzeżna Irydionu porośnięta jest roślinnością wynurzoną , należą do niej pałki wodne (Typha), trzcina pospolita (Phragmites communis), mięta wodna ( Mentha aquatica) tatarak zwyczajny (Acorus calamus), sit (Scirpus). Rośliny te przyczyniają się do oczyszczania zbiornika, natleniania gleby przybrzeżnej i stanowią naturalne schronienie i pokarm dla żyjących tu zwierząt.

W obrębie zbiornika występują bezkręgowce np.: ślimaki wodne, małże (szczeżuja wielka – Anodonta), owady (ważki) .

Spotykanymi tu kręgowcami są:

ryby  m.in. pstrągi źródlane, potokowe, szczupaki, karpie, okonie, amury, ślizy i cierniki, 

płazy m.in. ropuchy szare, żaby jeziorowe,

gady m.in. zaskrońce,

ptaki m.in. kaczki krzyżówki, łyski, kurki wodne, łabędzie nieme, czaple siwe, błotniaki stawowe,

ssaki m.in. piżmaki.

 

STANOWISKO 5.

 

Zbiorowisko łęgowe.

Wody wypływające z kaskady rozlewają się nawadniając północno zachodnia część parku,

która porośnięta jest łęgiem olszowym.

Łęgi rozwijają się na madach rzecznych i w dolinach rzek.

Dominującym gatunkiem w drzewostanie jest olsza czarna . w domieszce znajdują się topola biała, topola osika i czeremcha zwyczajna. W runie występują knieć błotna , pokrzywa zwyczajna, ziarnopłon wiosenny.

 

STANOWISKO 6.

 

Zabudowa pałacowa.

Dworek Krasińskich zbudowany w 1829 roku w stylu klasycystycznym, parterowy. Posiada elewację frontową, dziewięcioosiową z gankiem wspartym na dwóch parach kolumn toskańskich. Zbudowany jest na planie prostokąta, nakryty dachem naczółkowym, nad gankiem wejściowym-zaś dwuspadowym, oba dachy pobite są gontem. Wnętrze po pożarze w 1952roku zostało przebudowane.

Obecnie mieści muzeum, w którym widzimy stałą ekspozycję dotyczącą Zygmunta Krasińskiego i czasowe wystawy prac artystów.

Pałac Raczyńskich  zbudowany w 1856 roku na polecenie hrabiego Wincentego Krasińskiego, w stylu pseudoklasycystycznym z elementami neorenesansowymi .Front zwrócony na zachód zdobi pięcioosiowy ryzalit, zwieńczony trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym. Przed portykiem , zdobiącym główne wejście do pałacu ustawione są dwa rzeźbione lwy, podtrzymujące tarcze herbowe.    

 

 

STANOWISKO 7.

 

Pomnik przyrody „Dziad”.

W parku podworskim, otaczającym zespół pałacowy, na uwagę na uwagę zasługuje ok.30 drzew pomnikowych bądź interesujących pod względem botanicznym.

Spośród drzew krajowych wyróżniamy :

dąb szypułkowy  - pomnik przyrody, pod którym się znajdujemy-   (wiek ok.500 lat, obwód pnia 612 cm, wysokość 24 m) ,

brzoza brodawkowata, cis pospolity, olsze czarna i szara ,sosna zwyczajna, jesion wyniosły, kasztanowiec zwyczajny, jawor, klon zwyczajny, topola biała, wiąz szypułkowy, lipy, wierzba biała, morwa biała.

Spośród drzew egzotycznych występują tu : modrzew japoński, choina kanadyjska, dęby –czerwony i zwisający, lipa amerykańska, robinia akacjowa (obwód pnia 460 cm),tulipanowiec amerykański, wiąz syberyjski.

 

 

STANOWISKO 8.

 

Ogródek meteorologiczny.

Znajdujemy się na obszarze, na którym można prowadzić pomiary stanu pogody .  

Przyrządy , którymi możemy się posłużyć to:

Wiatromierz- przyrząd do obserwacji kierunku i prędkości wiatru,

Deszczomierz- przyrząd do mierzenia sumy opadów,

Zmarzlinomierz- przyrząd do mierzenia grubości zamarzniętej warstwy gruntu,

Termometry- przyrząd do mierzenia temperatury powietrza,

Pluwiograf-  samopiszący przyrząd do mierzenia przebiegu opadów,

Heliograf- samopiszący przyrząd do mierzenia przebiegu temperatury.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ĆWICZENIA DO POSZCZEGÓLNYCH

STANOWISK

 

STANOWISKO 1.

  1. Przy pomocy kompasu wyznacz kierunki w terenie.
  2. Określ obwód cienkiego a następnie grubego drzewa w alei klonowej.

Obwód zmierz na wysokości pierśnicy, czyli na wysokości 1,3 m od ziemi.

      3.    Wskaż drogę do stanowiska drugiego.

 

STANOWISKO 2.

  1. Oblicz wysokość względną wzniesienia, na którym usytuowany jest park

        przypałacowy .

        Zróżnicowanie terenu parku sięga od 300 m n.p.m. w północno-wschodniej części do

        270 m n.p.m. w północno-zachodniej.

 

STANOWISKO 3.

  1. Zaproponuj wykorzystanie produktów pszczelich.

 

STANOWISKO 4.

  1. Wymień urządzenia techniczne znajdujące się na rzece. Podaj cel ich zbudowania przez człowieka.
  2. Obserwuj i wymień gatunki roślin i zwierząt najczęściej spotykanych. 

 

STANOWISKO 5.

  1. Obserwując zwierzęta żyjące w wodzie , opisz stan jej czystości , pamiętając, iż w wodach czystych żyją : kiełże, chruściki i wypławki,

wodach umiarkowanie zanieczyszczonych żyją : rozwielitki , ośliczki, raki,

      wodach zanieczyszczonych: rureczniki.

            Zał.2

2.    Wymień rośliny tworzące łęg.

 

STANOWISKO 6.

  1. Korzystając z literatury „Szkice monograficzne Janowa i okolic” M. Zwolińskiego , wyjaśnij czyje herby podtrzymują lwy zdobiące główne wejście do pałacu.

 

STANOWISKO 7.

  1. Zmierz wysokość dębu w następujący sposób :do zmierzenia wysokości drzewa potrzebna jest linijka . Jedna osoba z grupy staje pod drzewem .Druga , trzymając linijkę w wyciągniętej ręce na wysokości ramienia, oddala się od drzewa do momentu, gdy na linijce będzie mogła zaznaczyć wysokość koleżanki stojącej pod drzewem. Następnie zmierz ile razy drzewo jest wyższe od osoby stojącej pod nim. Otrzymaną liczbę pomnóż przez wzrost osoby stojącej pod drzewem i zapisz wynik jako wysokość drzewa.      

 

STANOWISKO 8.

  1. Zmierz i zapisz temperaturę powietrza i gleby .
  2. Sprawdź i zapisz kierunek i prędkość wiatru.
  3. Podaj ilość opadów na metr kwadratowy.
  4. Przeanalizuj zapis heliografu.

 

LITERATURA:

 

  1. K. Kardas, M.Jeziorowska, M. Kapicka „Ścieżka rzeźby krasowej:Potok Złoty –Rezerwat Parkowe”, Cz-wa 1993.
  2. J. Kondracki „Geografia fizyczna Polski, PWN, W-wa 1978.
  3. T.Labocha, T. Kucia, D. Okoń „Ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza po parku przypałacowym w Złotym Potoku”, ZPKWŚ, Będzin 2002.
  4. J. Zinkow „Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych”, PTTK, W-wa1990.
  5. M. Zwoliński „Szkice monograficzne Janowa” , Cz-wa 1992.
Tanie wydruki

Komentarze i opinie

Brak komentarzy i opinii na ten temat. Bądź pierwszy.

Zdjęcia

Do projektu nie dodano jeszcze żadnych zdjęć.

Filmy

Do projektu nie dodano jeszcze żadnych filmów.

Projekt został dodany: 19-04-2010, liczba wyświetleń: 4011

Głosuj
Miesiąc:
W tym miesiącu już głosowałeś/aś
Rok:
Ogólnie:
Copyright © 2009 PTH Technika