Ptasia grypaPrelekcja dotyczÄ?ca ptasiej grypy Ptasia grypa, influenza ptaków – ostra choroba zaka??na wystÄ?pujÄ?ca powszechnie u ptaków, wywo??ana przez typ A wirusa grypy, który nale??y do rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus A. Wirus ginie w temperaturze 70°C. W zbiornikach wodnych, czÄ?sto zaka??onych przez ptaki wodne, wirus zachowuje zaka??no??Ä? przez 4 dni w 22°C i ponad 30 dni w 0°C. Najpopularniejszym lekiem dla ludzi przeciw ptasiej grypie jest oseltamivir. Wirus nie stanowi du??ego zagro??enia dla ludzi (pod warunkiem przestrzegania zasad higieny), jednak wywo??a?? panikÄ? w??ród spo??ecze??stwa, g??ównie z powodu podawania w mediach danych statystycznych w taki sposób, aby wydawa??o siÄ? ??e zagro??enie jest wiÄ?ksze ni?? w rzeczywisto??ci. Ptasia grypa - objawy Objawy u ptaków Okres inkubacji trwa 3 do 5 dni w zale??no??ci od szczepu wirusa (czasami do 7 dni), gatunku drobiu i jego wieku. Objawy kliniczne ptasiej grypy u drobiu sÄ? ma??o charakterystyczne i zró??nicowane w zale??no??ci od zjadliwo??ci szczepu wirusa wywo??ujÄ?cego chorobÄ?, gatunku i wieku ptaków, zaka??e?? towarzyszÄ?cych oraz warunków ??rodowiskowych. G??ówne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu to: ??? depresja; ??? brak apetytu, ??? gwa??towny spadek/utrata produkcji jaj, miÄ?kkie skorupy jaj; ??? objawy nerwowe; ??? zasinienie i obrzÄ?k grzebienia i korali ??? silne ??zawienie, obrzÄ?k zatok podoczodo??owych, kichanie; ??? trudno??ci z oddychaniem; ??? biegunka. PadniÄ?cia mogÄ? byÄ? nag??e, bez widocznych objawów sygnalizujÄ?cych zaka??enie. ?¹miertelno??Ä? mo??e dochodziÄ? do 100%. Przy zaka??eniu wirusem grypy o niskiej zjadliwo??ci mogÄ? wystÄ?piÄ? objawy (raczej ??agodne) ze strony uk??adu oddechowego, depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek a?? do zaniku, os??abienie, stroszenie piór i gorÄ?czkÄ?. Zaka??one ptaki wydalajÄ? du??e ilo??ci wirusa z ka??em, w wydzielinie z oczu i dróg oddechowych. Przed??u??ajÄ?ca siÄ? choroba powoduje wzrastajÄ?ce przekrwienie, g??ównie na gardle, tchawicy, ??o??Ä?dku i t??uszczu w okolicy serca oraz podskórne obrzmienie na g??owie i nogach zwierzÄ?t. Objawy u ludzi Ptasia grypa u ludzi wywo??uje objawy podobne do tych spowodowanych zwyk??Ä? grypÄ?: gorÄ?czka kaszel ból gar??da bóle miÄ???ni, stawów zapalenie spojówek w ciÄ???kich przypadkach mo??e tak??e powodowaÄ? problemy z oddychaniem oraz prowadziÄ? do zapalenia p??uc. Wirus grypy Wirus grypy posiada kszta??t kulisty i sk??ada siÄ? z materia??u genetycznego w postaci kwasu RNA (kwas rybonukleinowy), otoczonego p??aszczem bia??kowym i lipidowym. Na powierzchni tego p??aszcza znajdujÄ? siÄ? bia??ka odpowiedzialne za rozpoznawanie komórek - hemaglutynina i neuraminidaza. Po wnikniÄ?ciu do organizmu wirus atakuje komórki, niszczÄ?c je i replikujÄ?c siÄ? przy u??yciu ich enzymów komórkowych. Wirus grypy atakuje zazwyczaj komórki nab??onkowe wy??cie??ajÄ?ce drogi oddechowe. BywajÄ? te?? szczepy zdolne zara??aÄ? tak??e ??ciany przewodu pokarmowego, które nazwano potocznie grypÄ? ??o??Ä?dkowa. Niektóre, bardzo agresywne szczepy wirusa grypy, mogÄ? zaka??aÄ? wszystkie rodzaje tkanek. RodzinÄ? wirusów grypy mo??na podzieliÄ? na trzy grupy: Wirus typu A - zaka??a ludzi oraz inne ssaki a tak??e ptaki -jest najgro??niejszym wirusem gdy?? najczÄ???ciej wywo??uje epidemie. Do tej grupy równie?? nale??y wirus ptasiej grypy Wirus typu B - zaka??a wy??Ä?cznie ludzi Wirus typu C - zaka??a ludzi i ??winie - charakteryzuje siÄ? najl??ejszym przebiegiem Wirus ptasiej grypy Historia odkrycia ptasiej grypy siÄ?ga 1901 r. i odkryto go we W??oszech. PtasiÄ? grypÄ? wywo??uje wirus o budowie podobnej do tego, który jest przyczynÄ? "zwyk??ej" grypy. Wirus ptasiej grypy nale??y do rodziny Orthmyxviridae, jest wirusem grypy typu A. Charakterystyczne dla wirusów grypy sÄ? dwa bia??ka - hemaglutynina (H) i neuraminidaza (N). Ze wzglÄ?du na obecno??Ä? hemaglutynin (H) oraz neuraminidaz (N) wyró??nia siÄ? 16 typów H, oraz 9 N, daje to 144 mo??liwe kombinacje szczepów H i N, dla wirusa typy A. Do tej pory poznano 16 typów H i jedynie H5, H7 oraz H9 mogÄ? przenosiÄ? siÄ? pomiÄ?dzy organizmem ptaka a cz??owieka. Najbardziej znanÄ? i najbardziej patogennÄ? odmianÄ? wirusa jest H5N1 - wirus ptasiej grypy. Jak ochroniÄ? siÄ? przed zaka??eniem? -Przed spo??yciem drobiu trzeba siÄ? upewniÄ?, ??e ka??da czÄ???Ä? jest ugotowana (nie jest ró??owa), a jajka sÄ? dogotowane (bez p??ynnych ??ó??tek). Nie jemy ??adnych surowych jajek - kogli-mogli ani jajek na miÄ?kko. -Jajka jeszcze przed przygotowywaniem powinno siÄ? wyparzyÄ? - skorupka te?? mo??e byÄ? zanieczyszczona. -Gdy kupujemy drób, nale??y przenosiÄ? go w osobnym opakowaniu, tak by nie mia?? kontaktu z innym pokarmem - warzywami, owocami, chlebem itp. -Przy patroszeniu i przygotowywaniu drobiu powinni??my u??ywaÄ? rÄ?kawiczek. - Po sko??czeniu przygotowywania drobiu, sma??eniu jajek i dotykaniu brudnych skorupek rÄ?ce, a tak??e wszystkie u??ywane przedmioty (np. deskÄ? do krojenia, zlew, stó??, no??e), które mia??y z nimi kontakt, powinni??my dok??adnie umyÄ?. Wystarczy ciep??a woda i myd??o. -Gdy znajdziemy pad??ego ptaka, nie powinni??my go w ogóle dotykaÄ? - najlepiej zawiadomiÄ? s??u??by weterynaryjne. -Najlepiej unikaÄ? miejsc, przedmiotów zanieczyszczonych ptasimi odchodami lub krwiÄ? - kurników, przetwórni drobiu itp. Proste pytania i równie proste odpowiedzi na temat ptasiej grypy Czy karmiÄ?c go??Ä?bie mo??na zaraziÄ? siÄ? ptasiÄ? grypÄ?? Prof. Janusz Cianciar z Instytutu Chorób Zaka??nych Akademii Medycznej w Warszawie: - Gdy ptaka siÄ? tylko karmi, nie ma takiej mo??liwo??ci. Trzeba jednak uwa??aÄ?, aby nie mieÄ? kontaktu z wydzielinÄ? lub p??ynem ptaka: krwiÄ?, ??zami czy ka??em. Je??li karmimy ptaka w bezpiecznej odleg??o??ci, to nic nam nie grozi. Na wszelki wypadek - po prostu umyjmy rÄ?ce. Czy hodowany w domu kanarek mo??e zakaziÄ? siÄ? ptasiÄ? grypÄ?? Roman Krawczyk, wroc??awski weterynarz: - Kanarki czy papugi sÄ? tak samo nara??one na zachorowanie na grypÄ? jak kury czy kaczki. I tak samo mogÄ? zaraziÄ? siÄ? tylko w bezpo??rednim kontakcie z zara??onym ptactwem. Je??li kanarek nie lata poza klatkÄ?, ryzyka nie ma. Co zrobiÄ? je??li znajdziesz na ulicy martwego ptaka? Robert Pokorski, Centrum ZarzÄ?dzania Kryzysowego w Gda??sku: - Skontaktuj siÄ? z miejscowymi s??u??bami, dzwo?? 997 - policja; 998 - Stra?? Po??arna; 986 - Stra?? Miejska lub 9287 lub do najbli??szego Centrum ZarzÄ?dzania Kryzysowego. I pamiÄ?taj: nie dotykaj martwego ptaka. Czy mo??na bezpiecznie je??Ä? miÄ?so drobiowe? Prof. Andrzej Zieli??ski: - Nie ma sensu wykluczania z jad??ospisu pieczonego czy duszonego kurczaka. PamiÄ?tajmy tylko, ??e miÄ?so musi byÄ? przetworzone termicznie - minimum w temperaturze 70 stopni C (w takiej wirus ginie). Nale??y te?? myÄ? dok??adnie wszystkie przedmioty, które mia??y kontakt z surowym drobiem (deski, no??e, talerze). Przed jedzeniem trzeba siÄ? upewniÄ?, ??e ka??da czÄ???Ä?, np. kurczaka, jest ugotowana, a jajka sÄ? dogotowane (bez p??ynnych ??ó??tek). Nie jemy ??adnych surowych jajek - kogli-mogli ani jajek na miÄ?kko. Jak leczyÄ? ptasia grypÄ? ? Podobnie jak w przypadku zwyk??ej grypy leczenie ma charakter g??ównie objawowy. W walce z ptasiÄ? grypÄ? stosuje siÄ? leki zanamivir i oseltamivir. Lek zanamivir nie jest zarejestrowany w Polsce. Oseltamivir jest produkowany przez koncern Roche pod nazwÄ? Tamiflu. To w??a??nie ten lek ma byÄ? wykorzystany w przypadku ewentualnej pandemii wirusa H5N1. Lekarze ostrzegajÄ? jednak, ??e nieodpowiednie i zbyt czÄ?ste u??ywanie oseltamiwiru (tamiflu) mo??e doprowadziÄ? do tego, ??e wirus grypy zdo??a siÄ? szybko uodporniÄ?. Lek jest skuteczny, kiedy zostanie podany w ciÄ?gu 36-48 godzin od wystÄ?pienia objawów. W tym czasie nale??y wykonaÄ? laboratoryjne badania wirusologiczne w celu ustalenia typu wirusa wywo??ujÄ?cego objawy. Badanie takie wykonuje siÄ? metodÄ? fluorescencyjnÄ? na próbce wymazu z tylnej ??ciany gard??a, a wyniki mo??na otrzymaÄ? po kilku godzinach. Je??eli badanie wyka??e, ??e przyczynÄ? objawów jest wirus grypy, mo??na podaÄ? lek zawierajÄ?cy oseltamivir . Lek ten kosztuje ok. 250 z?? i nie jest ??atwo dostÄ?pny w aptekach. Z powodu wysokiej ceny i rzadkiego stosowania apteki z regu??y sprowadzajÄ? lek na zamówienie. ??ród??o: Gazeta Wyborcza i PAP opracowa??a M. Turowska-MoskalikPtasia grypa - wiÄ™cej...
Ptasia grypa
|